Longread ✍️

Niki Lauda: één van de meest bizarre comebacks ooit in de Formule 1

Brian Van Hinthum 20 mei 2023 11:08Zaterdag 20 mei 2023 11:08

Niki Lauda: één van de meest bizarre comebacks ooit in de Formule 1

Niki Lauda, geboren op 22 februari 1949 in Wenen en overleden op 20 mei 2019 in Zürich, is natuurlijk één van de meest iconische Formule 1-coureurs uit de geschiedenis. De drievoudig wereldkampioen heeft natuurlijk prachtige glorietijden gekend, maar ook één van de meest huiveringwekkende crashes ooit. Het leverde wel één van de meest briljante comebacks uit de geschiedenis van de sport op. Op zijn sterfdag, inmiddels alweer vier jaar geleden, een mooi moment om terug te kijken op zijn bijzondere loopbaan.

Lauda zag zoals gezegd op 22 februari 1949, vlak na de oorlog dus, het levenslicht in het Oostenrijkse Wenen. Vanzelfsprekend was het geen leuke tijd om op te groeien vlak na de verwoestingen van WOII, al groeide Lauda wel op in een vrij rijke familie. Hoewel zijn ouders het totaal niet zagen zitten dat de jonge Niki zich op een racecarrière zou storten, ging hij er toch voor en vond hij via zijn eerste raceklassen in een Mini al vrij snel de weg richting de Formule 2. Hoewel hij ondertussen de banden met zijn familie verbroken had door de constante vete over zijn racecarrière, drong hij in 1972 door naar de Formule 1, het hoogste podium in de autosport.

Artikel gaat verder onder video

Ondanks die snelle tocht naar het hoogste niveau waren de eerste jaren van Lauda in de koningsklasse geen pretje. Hij ging rijden voor het team van March, maar dat team was in verval en uiteindelijk moest Lauda een lening afsluiten bij de bank om zijn plek in de Formule 1 terug te kopen bij het team van BRM. Daar liet hij al snel weer zien uit het juiste racehout gesneden te zijn met onder meer een derde plaats tijdens de Grand Prix van Monaco. Toen zijn teamgenoot, Clay Regazzoni, richting Ferrari trok en na vragen van Enzo Ferrari over Lauda louter positief sprak over de Oostenrijker, twijfelde men in Maranello niet en werd Lauda richting de Scuderia gehaald.

Eerste titel op Monza

Vanaf daar leek het alleen maar mooier en mooier te worden voor de sympathieke Oostenrijker. Hoewel Lauda in 1974 nog niet verder wist te komen dan de vierde plek in het kampioenschap, was het in 1975 wél raak. De publiekslieveling wist voor de eerste keer in zijn carrière de wereldtitel te pakken in de Formule 1, door onder meer af te rekenen met Emerson Fittipaldi, Carlos Reutemann en zijn eeuwige rivaal, James Hunt. Uiteindelijk wist hij tijdens de voorlaatste race op nota bene het circuit van Monza met zijn derde plek de eerste titel te pakken voor het oog van de fanatieke tifosi.

Lauda kon niet meer stuk en het smaakte allemaal naar meer. De Ferrari-fans werden ook uitgebreid getrakteerd door de ontketende Lauda, die vier van de eerste zes races op zijn naam wist te schrijven. De Grands Prix van Brazilië, Zuid-Afrika, België en Monaco gingen allemaal richting de Oostenrijker, die erom bekend stond om zijn trofeeën met werknemers in de garage in te ruilen voor het gratis wassen van zijn auto. "Ik zei: 'Als je gratis mijn auto kan wassen voor de rest van mijn leven, mag je ze allemaal hebben.' Dat is wat ik heb gedaan." Het was één van de vele kleine dingen waaruit bleek hoe Lauda in het leven stond.

Crash op Nürburgring

Na zijn furieuze begin aan het nieuwe seizoen wist Lauda ook de negende race op Silverstone te winnen, voor het noodlot toesloeg op de Nürburgring, de tiende race van het seizoen. Het was met zijn 23 kilometer lang toentertijd al een Grand Prix waar Lauda niet zo happig op was. Hoewel hij daar altijd de snelste man was, opteerde hij voor het boycotten van de race wegens de lengte en het feit dat er onmogelijk genoeg marshals en veiligheidstroepen rondom het circuit geposteerd konden worden vanwege de lengte. Uiteindelijk kreeg de Oostenrijker niet genoeg bijval van zijn collega's voor de boycot en vond de race in Duitsland gewooon plaats.

Het leverde de zwartste dag uit het leven van Lauda op. In de tweede ronde van de Grand Prix ging het al mis voor de Ferarri-coureur. Zijn bolide raakte Brett Lunger en de muur en ging in vlammen op. Het waren angstige en surrealistische momenten voor Lauda en zijn fans, want de Oostenrijker bleek vast te zitten in de brandende Ferrari. Het waren zijn heldhaftige collega's die hem te hulp schoten. Arturo Merzario was de man die als eerste in de vlammenzee sprong en de vastzittende veiligheidsgordels van Lauda wist los te krijgen. Hij wist hem uiteindelijk met hulp van Harald Ertl, Brett Lunger en Guy Edwards uit de penibele situatie te krijgen.

Uit de vlammenzee

De heldhaftige Merzario liep tijdens het moment zelf ook brandwonden op aan handen en zijn hoofd en ademde verschillende giftige gassen in. Lauda sprak later nog over dat moment. "Het was ongelofelijk hoe hij dat kon doen [de veiligheidsriemen losmaken]. Naderhand heb ik hem ontmoet en ik vroeg 'Hoe lukte dat jou?'. Hij zei: 'Ik heb eerlijk gezegd geen idee. Het was zo lastig om de veiligheidsriem los te maken omdat je er heel hard tegenaan drukte. Toen hij uiteindelijk open was, haalde ik je uit de auto als een veertje.'"

Wonder boven wonder kon Lauda direct na de afgrijselijke crash op zijn eigen benen staan, raakte hij later wel in een coma nadat de ambulance overigens pas na acht minuten arriveerde, wat het hele punt van Lauda van voor de Grand Prix nog maar eens duidelijk maakte. Hij kreeg in het ziekenhuis al zijn laatste rituelen, waarbij men uitging van zijn aanstaande overlijden, maar overleefde. Hij verloor een groot deel van zijn rechteroog, had grote littekens op zijn voorhoofd en verloor het haar aan de rechterkant van zijn hoofd. Lauda werd daarnaast ook geopereerd aan zijn oogleden om hun functies te herstellen. Hij had het ongeval wonder boven wonder overleefd, maar één ding leek zeker: Lauda zou nooit meer Formule 1 racen.

Comeback

Totdat daar zes weken later ineens de Grand Prix van Italië op het programma stond en Lauda tot ieders verbazing aanwezig was op Monza om achter het stuur te kruipen. Het waren bizarre taferelen. Zijn brandwonden zaten nog altijd in het verband en Lauda zag er natuurlijk niet meer uit zoals de Niki die gekend werd. Voormalig teambaas Daniele Audetto blikt terug op hoe Lauda op Ferrari's thuisbasis in Fiorana aan kwam om te gaan testen voor het team, slechts enkele weken na de bizarre crash. "Het is een beeld dat ik nooit meer vergeet toen hij arriveerde", opent hij.

Lauda tijdens de Italiaanse Grand Prix in 1976

De voormalig teambaas vervolgt: "Niki arriveerde in Fiorano met het vliegtuig dat hij blijkbaar zelf bestuurde om naar Bologna te komen. Hij was zo bleek, had een hoop littekens, was zijn haar verloren en kon zijn ogen niet sluiten. Hij leek wel een geest. Hij was heel cool, koud en vastberaden. Hij ging het kantoor in om de overall aan te doen. Hij kwam naar buiten met een veel te grote overall, want hij was tien kilo verloren." Hoewel de eerste rondjes volgens hem wat langzaam waren, verbrak hij later bijna het baanrecord en was Enzo Ferrari overtuigd: Lauda kon racen in Monza.

Comeback compleet

Een beslissing waar men in Maranello weinig spijt van zal hebben gehad en waardoor één van de meest bizarre comebacks uit de Formule 1 ooit ingezet kon worden. Lauda wist zijn razendsnelle comeback om Monza te bezegelen met een ongekende vierde plaats. Audetto: "Het was iets wat je moest meemaken om te begrijpen hoe goed, vastberaden en sterk Lauda was. Hij was niet alleen een kampioen, maar een ongelofelijke man. Hij controleerde niet alleen zijn emoties, maar had ook de kracht. Veertig dagen daarvoor zag ik nem in de helicopter en dacht ik 'Ik zie jou nooit meer levend.' Hij kon gewoon racen in Monza en werd vierde? Dat is ongelofelijk. Ik kan al deze momenten mijn hele leven niet meer vergeten."

Uiteindelijk reed Lauda het seizoen na de bizarre Grand Prix van Italië uit en werd hij - gesteund door zijn ongekende eerste gedeelte van het seizoen - tweede in het wereldkampioenschap op slechts één punt van Hunt. Het was uiteindelijk de opzet voor een nog lange en roemruchte carrière in de koningsklasse, want dat seizoen erop was het wél raak voor Lauda, toen hij in 1977 op dominante wijze de wereldtitel naar zich toe wist te trekken. Uiteindelijk reed Lauda na zijn crash in totaal nog maar liefst zeven seizoenen Formule 1, waarin hij nog twee wereldtitels op zijn naam schreef. Na zijn zege in 1977 was het in 1984 ook nog een keer raak voor McLaren. Na het seizoen van 1985 hing hij zijn helm aan de wilgen. Zijn roemruchte carrière zal echter voor altijd voortbestaan.