Hoe complex is het behalen van een F1-superlicentie en wat kost het?

Om achter het stuur van een Formule 1-auto te mogen stappen, moeten coureurs in het bezit zijn van een zogeheten superlicentie. In de basis lijkt het verdienen van zo'n licentie vrij simpel: Je moet 40 punten bij elkaar rijden in door de FIA erkende raceklassen. In werkelijkheid is het echter een vrij complex verhaal.

De FIA Super Licence - in dit artikel superlicentie - werd in het begin van de jaren negentig voor het eerst geïntroduceerd. Het is een soort verplicht rijbewijs dat coureurs in bezit moeten hebben als ze deel willen nemen aan het wereldkampioenschap Formule 1. Vanuit de oorsprong was deze licentie bedoeld om ervoor te zorgen dat coureurs die toetraden tot de koningsklasse ervaring hadden met Formule 1-auto's of zichzelf hadden bewezen in andere single seaters. De laatste jaren is de superlicentie echter vaak onderwerp van discussie, en dat komt door een wijziging die in 2015 werd doorgevoerd. Sinds dat jaar moeten coureurs binnen een tijdspanne van drie jaar veertig 'punten' hebben verzameld in door de FIA erkende raceklassen om aanspraak te maken op een superlicentie. Maar daarover later meer.

Vereisten voor een superlicentie

De Max Verstappen-regel
Naast deze veertig punten, zijn er namelijk nog een aantal voorwaarden waar een coureur aan moet voldoen voordat hij of zij in aanmerking komt. Zo moet een coureur minimaal 18 jaar oud zijn ten tijde van het eerste Grand Prix-weekend om deel te mogen nemen. Deze regel werd in 2015 in het leven geroepen en wordt vaak 'de Max Verstappen-regel' genoemd. De Nederlander debuteerde op zeventienjarige leeftijd bij het team van Toro Rosso, en ondanks dat hij direct goed presteerde, was niet iedereen gecharmeerd van het feit dat er een tiener in de paddock rondliep. Om te voorkomen dat coureurs op een te jonge leeftijd de sport in werden getrokken, werd er enige tijd na zijn debuut een minimumleeftijd vastgesteld.

Grade A Licence en rijbewijs
Verder moet een coureur in het bezit zijn van een International Grade A Competition Licence. Ook deze wordt verdiend door aan een reeks voorwaarden te voldoen, met name in de lagere nationale raceklassen. Doorgaans heeft een coureur deze echter al lang en breed in bezit voordat hij of zij bij een superlicentie in de buurt komt. Een andere vrij nieuwe regel is dat een coureur in het bezit moet zijn van een geldig rijbewijs in zijn thuisland. Zo reed Verstappen al in de Formule 1 rond, toen hij in Nederland nog niet zelf achter het stuur de openbare weg op mocht. Ook dat is sindsdien veranderd.

Theorie-examen en de nodige ervaring
Coureurs moeten ook een theorie-examen succesvol doorstaan. Hierin wordt niet gevraagd naar of je een gordel moet dragen als je langs een kanaal rijdt, maar wordt de kennis getest over de technische en sportieve reglementen van de Formule 1. De koningsklasse houdt er een behoorlijk dik wetboek op na, dus enige kennis van zaken is vereist. Verder moet een coureur minstens twee jaar in een single seater-kampioenschap hebben gereden, en per jaar minstens tachtig procent van het seizoen hebben verreden. Ook moet een coureur 300 kilometer in een recente Formule 1-auto hebben gereden. Dit gebeurt vaak aan de hand van vrije trainingen of testdagen.

Veertig punten
En dan tot slot de meestbesproken vereiste: de veertig punten. Om in aanmerking te komen voor een superlicentie moet een coureur in de afgelopen drie jaar veertig superlicentie-punten hebben verdiend. Deze zijn te verdienen door te presteren in door de FIA erkende raceklassen, of door vrije trainingen in de Formule 1 te verrijden. Voor dat laatste geldt echter een maximum van 3 punten per seizoen, en dus moet het overgrote deel in andere competities bij elkaar gereden worden. De meest populaire klassen hiervoor zijn de Formule 2 en de Formule 3, maar dit staat de laatste tijd ter discussie. Zo worden er in de Formule 2 bijvoorbeeld 30 punten uitgereikt aan de nummer vier in het kampioenschap, en slechts tien aan de nummer vier in de IndyCar.

Vereisten op een rijtje

- Minimale leeftijd van 18 jaar
- In het bezit van een International Grade A Competition Licence
- In het bezit van een geldig rijbewijs voor het thuisland
- Theorie-examen succesvol doorstaan
- Twee jaar ervaring in single seaters (minimaal 80 procent per seizoen verrijden)
- 300 kilometer in een recente Formule 1-wagen afgewerkt
- 40 superlicentie-punten verzameld in de afgelopen drie jaar

Te verdienen superlicentie-punten per raceklasse

Zoals hierboven al kort genoemd zijn de punten voor een superlicentie in verschillende raceklassen te verdienen. Het verschilt echter enorm per klasse hoeveel punten er worden uitgereikt. De FIA kijkt hierbij naar zaken als het aantal deelnemers en het niveau van de klasse, al zijn de meningen verdeeld over of dit vandaag de dag nog helemaal up-to-date is. Bekijk hieronder de volledige lijst met te verdienen punten.

Superlicentie voor alleen vrije trainingen

In 2019 introduceerde de FIA een superlicentie waarmee coureurs enkel vrije trainingen in de Formule 1 mogen afwerken. Dit op verzoek van de teams om zo junior- en reservecoureurs ervaring op te laten doen. Voor deze licentie gelden dezelfde vereisten, behalve dat een coureur slechts 25 punten in de afgelopen drie jaar verzameld hoeft te hebben, óf ten minste zes races in de Formule 2 heeft afgewerkt.

Strafpunten

Een superlicentie geldt ook direct als een soort strafblad voor de coureurs. Als een coureur een overtreding op de baan begaat, bijvoorbeeld door de baanlimieten te vaak te overschrijden of contact met een andere coureur te maken, kan de wedstrijdleiding strafpunten op zijn of haar superlicentie zetten. De hoeveelheid hangt af van het vergrijp, vaak ligt dit tussen de één en drie. Als een coureur binnen twaalf maanden twaalf strafpunten krijgt, volgt er een schorsing voor de eerstvolgende race. Twaalf maanden na het oplopen van een strafpunt vervalt deze weer. Tot nu toe is er nog nooit daadwerkelijk een coureur geschorst, al waren Sebastian Vettel en Romain Grosjean er ooit erg dichtbij.

Strafpunten Formule 1: bekijk hier het volledige overzicht

Hoe veel kost een superlicentie?

Een superlicentie aanvragen is alles behalve goedkoop, en de afgelopen jaren is het kostenplaatje meerdere keren flink omhoog gegaan. Voor 2024 ligt dit bedrag op 10.400 euro. Maar dat is nog niet alles. Een coureur moet namelijk extra betalen op basis van zijn prestaties in het voorgaande seizoen. Per gescoord WK-punt moet er een bedrag worden afgetikt. Dit ligt voor 2024 op 2.100 euro. Verstappen eindigde het jaar met 575 punten, en moet hierdoor ruim twee kee zoveel betalen als de nummer twee: Sergio Pérez.

Kosten superlicentie Formule 1-coureurs 2024

* Logan Sargeant is door Williams nog niet officieel aangekondigd voor 2024

Kan een coureur zijn superlicentie kwijtraken?

Een superlicentie is niet voor eeuwig. Als een coureur in drie jaar tijd niet aan een offcieel Formule 1-evenement heeft deelgenomen, wordt de licentie weer ingetrokken. Dit betekent dat een coureur één of twee seizoenen aan de zijlijn door kan brengen, bijvoorbeeld omdat hij of zij geen stoeltje heeft weten te bemachtigen. Hierna wordt het echter hoogtijd om weer aan de bak te gaan.

IT'S SHOWTIME!

It's showtime! Wed €10 en scoor €50 aan free bets!

• Adv • Wat kost gokken jou? Stop op tijd, 18+

Gerelateerd

Longread ✍️

De held uit het middenveld: dit was de carrière van Sergio Pérez | GPFans Special

• Gisteren 19:19
• 1

Titelrace 2025

Dit zijn de vijf grootste titelkandidaten voor het Formule 1-seizoen van 2025

• Gisteren 16:30