Undercut en overcut: Hoe werken de verschillende strategieën in de Formule 1?

De Grand Prix van Monaco wordt aanstaande zondag verreden. Het is een van de meest historische races op de Formule 1-kalender, maar vanwege het smalle circuit is inhalen hier ontzettend lastig. Teams zullen daarom vooral proberen posities te winnen door middel van de strategieën. Een goed moment dus om de meest gebruikelijke eens onder de loep te nemen.

Als Formule 1-kijker wil je natuurlijk niets liever zien dan verhitte duels die op de baan worden uitgevochten. Gelukkig gebeurt dit regelmatig en tegenwoordig ook steeds vaker, maar helaas zien we ook meer dan eens per seizoen de zogenaamde treintjes: coureurs die allemaal binnen DRS-afstand van elkaar zitten, maar geen inhaalactie op de baan weten in te zetten. Dit komt met name doordat een coureur flink wat downforce verliest als hij dicht achter zijn voorganger rijdt. Ook de banden gaan er op dat moment sneller aan, waardoor hij grip verliest.

Nieuwe reglementen

Met de nieuwe technische reglementen die voorafgaand aan dit seizoen zijn ingevoerd moest dit probleem aangepakt worden, en dat lijkt vooralsnog succesvol. Waar coureurs vorig jaar nog 35 procent van de downforce verloren op 20 meter afstand, is dat teruggebracht naar vier procent. Op tien meter afstand is het van 47 procent naar 19 procent gezakt. Dit heeft erin geresulteerd dat we tijdens de eerste races van het 2022-seizoen enorm veel gave gevechten hebben gezien. Niet alleen in de kop van het veld, maar ook op het middenveld worden de knikkers zwaarbevochten verdeeld.

DRS-systeem

Toch blijkt het vandaag de dag op sommige circuits nog altijd lastig om een inhaalactie in te zetten. Een Formule 1-auto is ongeveer twee meter breed en ruim drie meter lang, je kunt je voorstellen dat een gaatje vinden dan soms vrij lastig kan zijn. Om het inhalen te bevorderen is daarom in 2011 het Drag Reduction System (DRS) geïntroduceerd. Dit zorgt ervoor dat de luchtweerstand van een Formule 1-auto tijdelijk verlaagd wordt door een klep in de achtervleugel te openen. Dit mag alleen in zogeheten DRS-zones én als een coureur binnen een seconde van zijn voorganger rijdt op het moment dat hij voorbij het detectiepunt komt. Hierdoor kan de desbetreffende wagen voor korte tijd een hogere topsnelheid halen, wat het inhalen ten goede komt. Zelfs mét dit systeem blijkt het in de praktijk soms echter vrijwel onmogelijk om een inhaalactie in te zetten. En dat is waar de strategieën om de hoek komen kijken.

Verschillende strategieën

Als het op de baan niet lukt, is het aan de knappe koppen bij de pitmuur om toch een manier te verzinnen om langs een voorganger te komen. De meest voorkomende tactiek hierbij is de undercut. Iedereen die wel eens naar de Formule 1 kijkt, hoort deze term ongetwijfeld meer dan eens per uitzending voorbijkomen. Als je net nieuw bent bij de sport klinkt het misschien ingewikkeld, maar in feite is deze strategie heel eenvoudig.

Undercut

Kort door de bocht duik je gewoon iets eerder dan je voorganger naar binnen voor een nieuw setje banden. Stel, je zit al lange tijd vast achter een auto op ongeveer twee seconden achterstand en je weet er op de baan niet voorbij te komen. In zo'n situatie kan de undercut uitkomst bieden. Door een paar ronden eerder dan normaal naar binnen te gaan, kom je eerder op nieuwe banden te rijden dan je tegenstander. Als je flink gas geeft in de ronden dat je concurrent nog op zijn oude banden rijdt, is de kans groot dat je na zijn pitstop ineens voor hem ligt. Undercut geslaagd.

In de praktijk ligt het natuurlijk wel iets lastiger dan dat. Een klein nadeel is dat jij, zodra je rivaal ook naar binnen is geweest, op wat oudere banden rijdt. Je bent hem qua baanpositie echter voorbij, waardoor het aan hem is om weer langszij te komen. Het lastige is wel dat deze strategie onder de teams natuurlijk ook bekend is. Als Max Verstappen bijvoorbeeld vlak achter Charles Leclerc rijdt, weet Ferrari dat Red Bull Racing mogelijk voor de undercut gaat. Hier kunnen zij op anticiperen, bijvoorbeeld door Leclerc zelf vroeg naar binnen te halen, waardoor Verstappen niet meer voor de undercut kan gaan.

Overcut

Dan komen we bij de volgende strategie: de overcut. Deze komt in de praktijk veel minder voor dan de undercut. Bij deze tactiek probeer je aan je voorganger voorbij te gaan door juist later naar binnen te gaan. Dit werkt echter alleen op circuits waar de bandenslijtage ontzettend laag ligt. Je moet immers sneller kunnen rijder dan je tegenstander op nieuwe banden. In Monaco wordt dit bijvoorbeeld nog wel eens geprobeerd. De degradatie van het rubber ligt hier dan ook erg laag. Als je voorganger naar binnen gaat, kan jij een aantal ronden volle bak rijden, je banden volledig over de kling jagen en dan naar binnen duiken voor nieuw rubber. Met een beetje geluk kom je dan voor je tegenstander terecht.

Gerelateerd

Opvolgers Ben Sualem

Van Vettel tot Masi: zes mogelijke opvolgers voor Mohammed Ben Sulayem

• Gisteren 12:29
• 1

Tegenkandidaat beschikbaar?

Mohammed Ben Sulayem: tijd voor een vertrek van de kwakkelende FIA-president

• 24 april 2025 16:44
• 4