Longread ✍️

De bizarre en levensgevaarlijke Grand Prix van Mexico van 1970

Brian Van Hinthum 24 okt 2024 15:58Donderdag 24 oktober 2024 15:58

De bizarre en levensgevaarlijke Grand Prix van Mexico van 1970

Het aankomend weekend keert het Formule 1-circus terug op Mexicaanse bodem voor de Grand Prix van Mexico, die sinds 2015 weer steevast op de kalender staat. De race in het Midden-Amerikaanse land is ook een grote tijd van de kalender geweest na een bizarre en ongekend gevaarlijke race in 1970. We blikken terug.

Het Autódromo Hermanos Rodríguez vormt de thuisbasis van de race in Mexico. Na een afwezigheid van 23 jaar keerde de race in 2015 terug in Mexico en sindsdien werden de overwinningen verdeeld tussen Mercedes en Red Bull Racing. In 2015 won Nico Rosberg, waarna Lewis Hamilton in 2016 de zege binnenhengelde. Verstappen pakte vervolgens tweemaal de zege, waarna Hamilton de laatste race in 2019 voor de coronapandemie op zijn naam schreef. Nadat we terugkeerden richting Mexico-Stad vanaf 2021, transformeerde de race in Verstappen-land. Heel wat jaartjes ervoor was de race in delen van de Formule 1-geschiedenis afwezig van de kalender. Eén van die delen was van 1971 tot en met 1985. Het had voor een groot deel te maken met het drama van de Grand Prix van 1970, één van de grootste crowd control-flaters uit de geschiedenis van de sport.

Artikel gaat verder onder video

De Grand Prix van Mexico 1970 was een race die een bepalend moment markeerde in de vroege geschiedenis van de Formule 1, maar ook de laatste zou zijn op Mexicaanse bodem voor bijna twee decennia. Deze editie stond bol van dramatiek en chaos, niet alleen op de baan maar vooral ook daarbuiten. Het circuit Autódromo Magdalena Mixhuca, de oorspronkelijke naam van het circuit, was getuige van een race die overschaduwd werd door ongeregeldheden, gevaarlijke omstandigheden en het afscheid van een tijdperk.

Een gevaarlijke sfeer

De Grand Prix van Mexico 1970 vond plaats op 25 oktober aan het einde van het Formule 1-seizoen. Hoewel de kampioen al was gekroond (Jochen Rindt, de enige postuum wereldkampioen in de Formule 1 na zijn tragische ongeluk tijdens de kwalificatie in Monza), bleef er nog genoeg strijd op de baan over. Het circuit, gelegen in het hart van Mexico-Stad, stond bekend om zijn uitdagende karakter met snelle bochten, zoals de beroemde Peraltada, een gevaarlijke bocht die met hoge snelheid werd genomen en vaak problemen veroorzaakte voor de coureurs.

Wat deze race echter écht gevaarlijk maakte, was niet zozeer het circuit. Het waren met name de grote getalen Mexicaanse fans die de race tot een grote puinhoop wisten te maken. De veiligheid rondom het circuit was op dat moment ver onder de maat en de organisatie had nauwelijks controle over de fans. Naar schatting 200.000 toeschouwers drongen massaal door naar het circuit en braken zelfs door de hekken, waardoor er fans direct naast de baan stonden. De situatie werd zo penibel dat sommige coureurs, waaronder de legendarische Sir Jackie Stewart, destijds rijdend voor het team van Tyrrell-Ford, serieus overwogen om niet te starten vanwege de veiligheid.

Zoals gezegd kwamen minstens 200.000 mensen opdagen op de dag van de race en in de loop van de ochtend werd dus duidelijk dat de hekken rond de baan niet opgewassen waren tegen de grote hordes toeschouwers die zich erlangs en er overheen wisten te wurmen om een beter zicht te krijgen. Toen het eenmaal tijd was voor de race zaten er hordes mensen vlak naast het circuit en langs de vangrails. Om het allemaal nog erger te maken, werden er glazen flessen op de baan gegooid, die moesten worden opgeruimd voordat de race kon beginnen. Ook renden er mensen over het circuit heen, zelfs tijdens de Grand Prix. De organisatoren waren bang dat er rellen zouden uitbreken als het evenement zou worden geannuleerd, waardoor hen geen andere keus liet dan de race onder bizarre omstandigheden - met dus tienduizenden Mexicanen vlak langs het circuit zonder enige veilige bescherming - door te laten gaan. Eén uur en een kwartier later begon de Grand Prix.

De hectische race zelf

Ondanks de chaotische omstandigheden rondom het circuit in Mexico-Stad werd de race toch gewoon aangevangen. Stewart, natuurlijk één van de grootste namen van zijn tijd, was zeer uitgesproken in zijn kritiek op de veiligheid. Later werd hij natuurlijk één van de grootste voorvechters voor meer veiligheid in de sport. De race zelf werd gewonnen door Jacky Ickx in zijn Ferrari, die de race van begin tot eind domineerde. Ickx, die dat seizoen al twee races had gewonnen, sloot zijn seizoen sterk af en bevestigde zijn status als één van de grote talenten van dat moment. Tijdens de race was het nota bene de kritische Stewart die uitviel door, hou je vast, een hond die de baan op ontsnapt was en zijn ophanging beschadigde.

Emerson Fittipaldi, de jonge Braziliaan die net zijn debuut had gemaakt in de Formule 1, eindigde op de vierde plaats en toonde wederom zijn potentieel dat hem later wereldkampioen zou maken. Pedro Rodríguez, de lokale held waar alle Mexicanen dus voor het circuit met gevaar voor eigen leven op gedrongen waren, wist zijn thuispubliek echter niet te imponeren; hij eindigde de race uiteindelijk op P6, wat een enorme teleurstelling was voor de massale menigte die speciaal voor hem was gekomen.

Een keerpunt

Hoewel de race op papier een succes was met Jacky Ickx als winnaar, was de chaos rondom het evenement een teken dat Mexico nog niet klaar was om de Formule 1 op een veilige en gecontroleerde manier te organiseren. Het onvermogen om de enorme menigte in bedwang te houden, gecombineerd met de gevaren op het circuit, leidde ertoe dat de Grand Prix van Mexico na 1970 van de kalender werd gehaald.

Het zou uiteindelijk zestien jaar duren voordat de Formule 1 terugkeerde naar Mexico. Toen dat gebeurde, was het circuit flink aangepast om de veiligheid te verbeteren. De Peraltada-bocht, die in 1970 nog één van de gevaarlijkste delen van het circuit was en we tegenwoordig kennen als het stadiongedeelte, werd in latere jaren aangepast om de snelheid te verminderen. De race van 1970 markeerde dus het einde van een tijdperk - niet alleen voor Mexico - maar ook voor de Formule 1 in zijn geheel, die steeds meer begon te focussen op veiligheid

Meer dan vijftig jaar na dato blijft de Grand Prix van Mexico 1970 een gedenkwaardige gebeurtenis in de geschiedenis van de sport. Niet alleen vanwege de dramatische omstandigheden op de baan, maar vooral vanwege de manier waarop het de noodzaak van betere veiligheidsmaatregelen onderstreepte. Coureurs zoals Stewart - die weigerden te zwijgen over de risico's - zouden uiteindelijk de katalysator worden voor de hervormingen die de Formule 1 in de jaren daarna veiliger maakten.