Adrian Newey

Hoe Adrian Newey een Formule 1-legende werd

Jan Bolscher 4 okt 2024 19:58Vrijdag 4 oktober 2024 19:58

Hoe Adrian Newey een Formule 1-legende werd

De naam Adrian Newey heeft de afgelopen maanden de krantenkoppen gedomineerd in de wereld van de Formule 1. De 65-jarige ontwerper diende in april zijn ontslag in bij Red Bull Racing en sindsdien deden geruchten over zijn toekomst volop de ronde. Maar waarom wordt Newey gezien als zo'n groot genie en wat heeft hij allemaal bereikt in de Formule 1? We werpen een blik op het leven van de Britse aerodynamicus.

Adrian Newey staat te boek als één van de meest succesvolle individuen uit de geschiedenis van de Formule 1. Met de hersenspinsels uit zijn kladblokje heeft de Brit in dienst van Williams, McLaren en Red Bull Racing bijgedragen aan het winnen van twaalf constructeurskampioenschappen en dertien wereldkampioenschappen bij de coureurs. Nadat hij eerder dit jaar zijn ontslag indiende bij Red Bull Racing, werd er lange tijd gespeculeerd over zijn toekomst in de racerij. Verschillende teams, waaronder Ferrari en Williams, vochten om zijn handtekening. Inmiddels is bekend dat Newey in de herfstdagen van zijn imposante carrière een nieuw avontuur aangaat bij het team van Aston Martin, waar hij in dienst van teameigenaar Lawrence Stroll de formatie omhoog moet helpen in de pikorde. Maar hoe heeft Newey zijn heldenstatus verworven?

Artikel gaat verder onder video

Jeugdvrienden en van school gestuurd worden

Newey werd op 26 december 1958 geboren in het Engelse Colchester. Zijn vader was een dierenarts, zijn moeder was ambulancechauffeur tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zijn jongere jaren bracht hij door op de kost- en dagschool Repton public school, in Derbyshire. Hier raakte Newey bevriend met Jeremy Clarkson, vandaag de dag een bekende schrijver en motorsportjournalist. Op Repton ging het de jonge Brit hier echter niet altijd voor de wind. Op zijn zestiende werd Newey namelijk van school gestuurd, na een incident tijdens een concert op school dat door de zesde klas was georganiseerd. Tijdens het optreden van de band draaide Newey het geluidsniveau van de mixer dusdanig ver omhoog, dat de glas-in-loodramen van het negentiende-eeuwse Pears School Building barstten. Iets waar de schoolhoofden niet om konden lachen.

Aeronautical Engineering en de eerste meters in de autosport

Het kwam echter allemaal vrij snel goed met de intelligente student. In 1980 behaalde Newey op de Universiteit van Southampton, na het succesvol afronden van zijn studie, een first class honours degree in Aeronautical Engineering: een studie gericht op lucht- en ruimtevaarttechniek. Toch koos hij direct na het afronden van zijn opleiding voor een ander pad. Newey ging namelijk aan de bak in de motorsport bij het Fittipaldi Formula One team, waar hij kwam te werken onder Harvey Postlethwaite. In 1981 stapte hij over naar het March team, waarna hij in de Europese Formule 2 aan de slag ging als race-engineer van Johnny Cecotto. Niet lang hierna begon Newey met het ontwerpen van raceauto's. Zijn eerste project, de March 82G GTP, was direct erg succesvol. De auto won het IMSA GTP-kampioenschap.

Kampioenschappen op Amerikaanse bodem

Newey ging vervolgens aan het werk in het Amerikaanse IndyCar-kampioenschap. Met zijn ontwerpen behaalde de Brit hier verschillende successen namens March en Kraco, waar hij werkte aan de auto van Michael Andretti. De ontwerpen van Newey wonnen in 1985 de CART-titel en de Indy 500, een kunstje dat hij het jaar hierop nog eens herhaalde. Eind 1986 ging Newey aan de slag bij het Formule 1-team van Haas Lola, maar de renstal trok zich aan het eind van dat seizoen terug uit de sport. Newey tekende vervolgens bij Newman-Haas voor de rol van race-engineer van Mario Andretti. Niet veel later werd hij echter teruggehaald door March, maar dit keer om aan de slag te gaan als hoofdontwerper voor het Formule 1-team.

De laan uitgestuurd bij Leyton House Racing

Het ontwerp van Newey, de March 881, was aanzienlijk competitiever dan men op voorhand had gedacht. Toen het team van March in 1990 over werd genomen door Leyton House Racing, werd hij daarom gepromoveerd tot technisch directeur. De performance van het team vlakte echter af en in de zomer van dat jaar werd Newey door het team op straat gezet. De engineer werd hierna al snel benaderd door het Formule 1-team van Williams, iets wat met terugwerkende kracht een gouden zet bleek. Newey zei later over zijn ontslag: "Ik werd ontslagen, maar ik had zelf ook al besloten dat ik weg wilde. Want zodra een team gerund wordt door een accountant, is het tijd om te gaan."

Ik werd ontslagen, maar ik had zelf ook al besloten dat ik weg wilde. Want zodra een team gerund wordt door een accountant, is het tijd om te gaanAdrian Newey

Grote successen bij Williams, maar vertrek onvermijdelijk

Williams was destijds een topteam in de Formule 1 met een enorm budget. Newey kon hier volledig zijn gang gaan en dat betaalde zich direct uit. In 1991 was het ontwerp van Newey, de FW14, meteen een match voor de dominante McLaren van Ayrton Senna, maar betrouwbaarheidsproblemen in het begin van het seizoen zorgden ervoor dat Nigel Mansell naast de titel greep. In 1992 was het wel raak. Mansell won het wereldkampioenschap bij de coureurs en Newey legde beslag op zijn eerste constructeurskampioenschap. In 1993 lukte dit ook, maar dit keer met Alain Prost achter het stuur.

Ayrton Senna, Nigel Mansell en Michael Schumacher, 1992

In 1994 ging het Williams minder voor de wind. De performance vlakte af en tijdens de Grand Prix van San Marino kwam Ayrton Senna om het leven, die zich begin dat jaar bij het team had gevoegd. Het constructeurskampioenschap werd uiteindelijk voor het derde jaar op rij in de wacht gesleept, maar door de noodlottige crash van Senna en de aanklacht voor doodslag die het team boven het hoofd hing, begon de relatie tussen Williams en Newey af te brokkelen. Na een moeizaam seizoen in 1995 sleepten Damon Hill en Jacques Villeneuve het jaar hierop beide kampioenschappen uit het vuur, maar inmiddels was al aangekondigd dat Newey naar McLaren zou vertrekken.

Van McLaren naar nieuwkomer Red Bull Racing

Newey kon zich bij Mclaren niet meer bemoeien met de auto voor 1997, maar met kampioenschappen in 1998 en 1999 werd zijn invloed al snel zichtbaar. In 2001 tekende Newey een contract bij Jaguar, maar de deal liep uiteindelijk stuk. Hij bleef in dienst van McLaren, terwijl geruchten over dat hij het team wilde verlaten regelmatig de ronde deden. In april van 2005 leek zijn vertrek aanstaande, maar Newey verzekerde het team dat hij in 2006 bij McLaren zou blijven. Op 8 november 2005 werd echter door Red Bull Racing aangekondigd dat Newey zich vanaf februari 2006 bij het team zou voegen. De energiedrankgigant was nieuw in de sport en op een aantal uitschieters na, lieten de goede resultaten enige tijd op zich wachten. In 2008 eindigde de formatie met slechts vijf punten in de tweede seizoenshelft zelfs achter zusterteam Toro Rosso in het kampioenschap.

Ontwerpen Newey maken de dienst uit in de Formule 1

In 2009 werd er echter een grote stap in performance gemaakt en na meerdere overwinningen werd Red Bull Racing tweede in het constructeurskampioenschap. Het was een aanloopje naar de meest succesvolle jaren uit de geschiedenis van het team. Tussen 2010 en 2013 werd het constructeurskampioenschap vier keer op rij binnengesleept, terwijl Sebastian Vettel zich in een Red Bull vier keer achter elkaar tot wereldkampioen liet kronen. In juni 2014 werd aangekondigd dat Newey zijn contract met meerdere jaren had verlengd bij Red Bull Racing, en dat hij zich op de achtergrond ook bezig zou gaan houden met andere "Red Bull Technology projects." Naar verluidt wist Red Bull destijds een contractaanbieding ter waarde van twintig miljoen dollar van Ferrari af te vechten.

Sebastian Vettel wereldkampioen Formule 1, 2010

Heerschappij ten einde

Ten tijde van de contractverlening van Newey liep de heerschappij van Red Bull Racing echter op zijn eind. In 2014 brak het hybride-tijdperk aan in de Formule 1, en de ontwerpen van Newey werden teruggehouden door de teleurstellende performance van de Renault-motoren waar het team mee reed. Nu was het Mercedes dat de scepter zwaaide. Red Bull Racing moest tekenen voor de tweede plaats of lager, tot de RB16B in 2021 in handen van Max Verstappen ineens in staat bleek een uitdaging te vormen voor de Zilverpijlen. De Nederlander legde na een zinderende strijd met Lewis Hamilton beslag op zijn eerste wereldkampioenschap, waar Mercedes bij de constructeurs nog wel aan het langste eind trok.

Mercedes van de troon gestoten

Verstappen legde een jaar later in de RB18 beslag op zijn tweede wereldkampioenschap, terwijl Red Bull Racing haar eerste constructeurstitel sinds 2013 binnen wist te slepen. De auto van 2023, de RB19, zou een van de meest dominante auto's uit de geschiedenis van de sport worden. Red Bull Racing won dat jaar maar liefst 21 van de in totaal 22 verreden races, waarvan er 19 op naam van Verstappen kwamen te staan. Er staken tegelijkertijd echter ook geluiden de kop op dat de invloed van Newey op de ontwerpen van Red Bull Racing begon af te nemen, en dat zijn rol steeds verder naar de achtergrond werd verplaatst.

De RB19 van Max Verstappen, een van de meest succesvolle F1-auto's ooit

Een einde van een tijdperk

In april dit jaar kwamen via de media voor het eerst geruchten naar buiten dat Newey bij Red Bull Racing zou willen vertrekken. Dit nieuws kwam daags na het nieuws dat er een intern onderzoek naar teambaas Christian Horner liep vanwege vermeend grensoverschrijdend gedrag. Ook ontstond er een machtsstrijd binnen het team, waar Horner de steun van de Thaise aandeelhouders genoot, terwijl topman Helmut Marko een krachtige driehoek vormde met Max Verstappen en diens vader, Jos Verstappen. Red Bull Racing reageerde op de geruchten met het statement dat Newey in ieder geval tot eind 2025 bij het team vast zou liggen, maar vijf dagen later werd bekendgemaakt dat de 65-jarige Brit zijn ontslag had ingediend. Een duidelijke reden werd nooit gegeven, maar naar verluidt voelde Newey zich niet langer op zijn plek binnen het team vanwege alle onrust en onderlinge oorlogsvoering.

Newey legde zijn taken bij het Formule 1-team direct neer, maar rondde nog wel de ontwikkeling van de RB17 af: de eerste hypercar van Red Bull. Sindsdien zijn de prestaties van Red Bull Racing enorm afgevlakt. De laatste overwinning dateert uit juni en McLaren heeft de achterstand in het constructeurskampioenschap terug weten te brengen tot slechts acht punten. In het rijderskampioenschap geniet Verstappen nog een voorsprong van 62 punten op Lando Norris, maar de Brit is de afgelopen weken al flink ingelopen. Red Bull Racing ontkent echter dat de balansproblemen van de RB20 te maken hebben met het vertrek van Newey.

Gevolgen vertrek Newey direct voelbaar?

Zak Brown, de CEO van McLaren die zag hoe zijn team tijdens de Italiaanse Grand Prix weer 22 punten inliep op Red Bull, denkt daar anders over: "Ik heb geen idee wat daar aan de hand is. Adrian Newey, ik wed dat ze hem maar al te graag nog aan de vergadertafel hadden gehad om te kijken hoe ze de auto kunnen verbeteren", klonk het onder andere.

Ik heb altijd gezegd dat ik graag wilde dat Adrian zou blijven, altijdMax Verstappen

Verstappen gaf vervolgens toe dat hij ook liever geen afscheid had willen nemen van de ontwerper. "Ik heb altijd gezegd dat ik graag wilde dat Adrian zou blijven, altijd. Daar gaat het nu echter niet om. Vorig jaar hadden we een geweldige auto, de dominantste auto ooit, maar we hebben er een monster van gemaakt, dus dat moeten we zien om te draaien. Helaas ben ik niet degene die is afgestudeerd in engineering of aerodynamica, maar ik doe mijn best", klonk het.

Verstappen na zijn zesde plaats in Monza

De slag om de handtekening van Newey

Sinds het ingediende ontslag van Newey bij Red Bull Racing heeft de slag om de handtekening van de Brit de krantenkoppen gedomineerd. Onder andere Ferrari wilde de Brit maar wat graag inlijven, maar de Italiaanse grootmacht heeft uiteindelijk de handdoek in de ring gegooid. Naar verluidt zou het in Maranello niet goed zijn gevallen dat Newey weinig liefde voor Ferrari uitte en vooral inzette op een aanzienlijke salarisstrook.

Adrian is de beste ter wereld in wat hij doet. Niemand heeft zoveel kampioenschappen gewoon als hijLawrence Stroll over Adrian Newey

Astin Martin haalt Newey binnen

Uiteindelijk heeft de Brit zich door Aston Martin laten verleiden om zijn pensioen nog even uit te stellen. Op dinsdag 10 september werd Newey middels een grote persconferentie aangekondigd als nieuwste aanwist van het taem. Het is een publiek geheim dat teameigenaar Lawrence Stroll het niet schroomt met miljoenen te gooien in de jacht op zijn droom om van Aston Martin een kampioenschapwinnend Formule 1-team te maken, en het behalen van wereldkampioenschappen, dat is Newey niet vreemd. Newey gaat bij Aston Martin aan de slag als managing technical partner en tevens aandeelhouder. "Adrian is de beste ter wereld in wat hij doet. Niemand heeft zoveel kampioenschappen gewoon als hij. Hij is een heer, een winnaar en een fanatiekeling", aldus de teameigenaar.