Alfa Romeo heeft anderhalve maand geleden in Abu Dhabi voorlopig haar laatste F1-race gereden. Het wereldberoemde merk neemt voor de derde keer afscheid van de koningsklasse door het beëindigen van de samenwerking met Sauber.
Sauber gaat richting 2026 in zee met Audi, dat als leverancier de sport komt versterken. Daardoor was de rol van Alfa Romeo, zo kon het bedrijf zelf ook invullen, wel gespeeld op de lange termijn en besloot het bedrijf na 2023 een einde te maken aan de samenwerking met Sauber. Zo komt er een einde aan de tweede periode van Alfa Romeo in de Formule 1, een raceklasse waarin het bedrijf sinds de goede eerste periode niet veel succes meer heeft gekend.
Het Italiaanse automerk Alfa Romeo werd in 1910 opgericht vanuit het Franse Darracq. De Italiaanse vestiging van dit bedrijf, SAID, zou uiteindelijk Alfa Romeo oprichten. In eerste instantie was het ALFA (Anonima Lmobarda Fabbrica Automobili), maar werd daarna door eigenaar Nicola Romeo omgedoopt tot Alfa Romeo. Sindsdien is de naam en de kleurstelling van het bedrijf niet meer veranderd. Tijdens het eerste seizoen van de Formule 1 (1950) was Alfa Romeo er meteen bij.
Eerste periode (1950 en 1951)
Deze periode duurde maar twee jaar en vijftien races, maar was wel de meest succesvolle periode. Alfa Romeo kan namelijk door deze periode wel zeggen dat het de eerste kampioen ooit in de Formule 1, Giuseppe 'Nino' Farina, in een Alfa Romeo reed. De Italiaan won dat seizoen drie races en scoorde 30 punten tijdens een seizoen dat zeven races duurde. Ook Luigi Fagioli en F1-legende Juan Manuel Fangio waren toen onderdeel van het team.
In 1951 was het Fangio die zijn eerste van vijf titel in de Formule 1 zou winnen. Dit deed hij dus in een Alfa Romeo, waarin hij drie races won en 31 punten scoorde na acht races. Farina was zijn voornaamste teamgenoot tijdens dat seizoen. Tijdens deze twee seizoenen werd Alfa Romeo echter geen kampioen bij de constructeurs. Na twee titels in F1 besloot Alfa Romeo vervolgens afscheid te nemen van de sport
Tweede periode (1979 - 1985)
Meer dan 25 jaar later besloot Alfa Romeo een comeback te maken. Met Bruno Giacomelli en Vittorio Brambilla begon deze periode echter niet al te best. Het team scoorde dat seizoen geen punten, met als beste resultaat een twaalfde plaats tijdens de Grand Prix van Italië. In 1980 was Giacomelli wederom van de partij, met Patrick Depailler als voornaamste collega. Dit seizoen leverde vier punten op dankzij twee vijfde plekken (GP Argentinië en Duitsland) en een elfde plaats bij de constructeurs.
In 1981 zou Mario Andretti als nieuwe naam aan het team toegevoegd worden. Dit zou echter maar een jaar duren. Samen met Giacomelli zouden Andretti en Alfa Romeo in 1981 tien punten scoren en negende worden bij de constructeurs. In 1982 werd Andretti vervangen door Andrea de Cesaris, maar wederom zat er geen overwinning in. Het team eindigde tiende bij de constructeurs met zeven punten en presteerde minder dan het jaar ervoor.
Het seizoen 1983 bleek van de tweede periode het meest succesvolle seizoen te zijn. Met De Cesaris en nieuweling Mauro Baldi zou Alfa Romeo achttien punten scoren en zesde worden bij de constructeurs, met een tweede plaats tijdens de Grand Prix van Duitsland en Zuid-Afrika als hoogtepunten. In 1984 en 1985 werd het echter weer minder. In 1984 scoorde het nieuwe duo Riccardo Patrese en Eddie Cheever elf punten, waardoor Alfa Romeo achtste werd bij de constructeurs. In 1985 werd er zelfs geen enkel punt gescoord door Patrese en Cheever, waardoor Alfa Romeo twaalfde werd bij de constructeurs en het Italiaanse merk er wel weer genoeg van had. De Formule 1 werd voor de tweede keer verlaten.
Derde periode (2019 tot en met 2023)
In de voorgaande twee periodes werkte Alfa Romeo in haar eentje, maar tijdens de derde periode in F1 was dit anders. Alfa Romeo zou zelf voor het chassis zorgen, terwijl Ferrari de motor zou leveren. Dit zou van 2019 tot en met 2023 het geval zijn, maar veel succes leverde het niet op. In 2019 begon de derde periode met het duo Kimi Raikkonen en Antonio Giovinazzi nog wel aardig. Dit duo zou ook in 2020 en 2021 het rijdersduo zijn. In 2019 scoorde Alfa Romeo 57 punten, waardoor het team achtste werd bij de constructeurs. In 2019 scoorde Alfa Romeo maar acht punten, waardoor de achtste plaats het hoogst haalbare was.
Dit zorgde er echter niet voor dat het rijdersduo in 2021 veranderd werd. Räikkönen en Giovinazzi zouden in 2021 maar dertien punten scoren, waardoor het team negende werd bij de constructeurs. Dit bleek vervolgens wel het einde te zijn van het duo.
In 2022 en 2023 waren Zhou Guanyu en Valtteri Bottas namelijk de coureurs. In 2022 leverde dit flink wat verbetering op: 55 punten en een zesde plaats bij de constructeurs. In 2023 scoorde het duo echter maar zestien punten en was P9 bij de constructeurs het hoogst haalbare. Het laatste podium van het team dateert inmiddels van 1984 (Grand Prix van Italië).
Toekomst
De vraag is nu of we Alfa Romeo ooit weer terug zullen zien in de sport. De geschiedenis leert ons dat Alfa Romeo al twee keer eerder terug is gekeerd in de koningsklasse. Voor nu geeft het merk aan dat ze wel actief blijven in andere raceklassen, maar dat de Formule 1 voor nu even verleden tijd is. Een rol als titelsponsor, zoals bij Sauber, lijkt er voorlopig echter niet in te zitten.
Voor nu zal de Formule 1 het weer even moeten doen zonder Alfa Romeo. Het verleden heeft echter al meerdere keren bewezen dat het wel weer terugkeert in de koningsklasse, waarbij het dit keer wel een sneller zou kunnen zijn dan voorgaande keren.